Ο χορός των μελισσών
Γλώσσα της μέλισσας
Τα ζώα, όπως και οι άνθρωποι έχουν το δικό τους κώδικα επικοινωνίας. Ανταλλάσσουν πληροφορίες με πολύπλοκους τρόπους που αρκετές φορές εμείς οι άνθρωποι δε μπορούμε να αντιληφθούμε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι μέλισσες που επικοινωνούν μεταξύ τους με μια εντυπωσιακή «γλώσσα» που είναι γνωστή ως «ο χορός των μελισσών».
Υπάρχουν διάφορα είδη χορών που εκτελεί η εργάτρια μέλισσα: Ο κυκλικός χορός (Round Dance), o κουνιστός ή μικτός χορός (Waggle Dance), και ο χορός των δονήσεων (Tremble Dance). Ο κυκλικός χορός είναι μια πιο απλή μορφή του κουνιστού χορού.
Τη θεωρία της γλώσσας των χορών την ερμηνεύει ο von Frisch, ο πρώτος που την περιέγραψε, ως εξής: η επιτυχημένη συλλέκτρια μέλισσα από τη δική της μεριά χορεύει, για να διαβιβάσει με τις κινήσεις του σώματος (φιγούρες) στις υπόλοιπες συλλέκτριες ακριβές μήνυμα για την κατεύθυνση και την απόσταση της θέσης συλλογής ή του καταφυγίου για έναν αφεσμό. Οι συνοδοί από την άλλη μεριά παρακολουθούν την χορεύτρια με τις κεραίες τους αφού τα μάτια δεν τις βοηθούν να δουν τις φιγούρες μέσα στη σκοτεινή κυψέλη. Όταν οι ίδιες βγουν αμέσως μετά από την κυψέλη μετατρέπουν με απόλυτη ακρίβεια τα μηνύματα τα οποία πήραν στη διάρκεια του χορού, δηλαδή μπορούν και τα αποκωδικοποιούν, όπως ακριβώς μπορεί να το κάνει ο άνθρωπος ως λογικό ον. Παράλληλα οι επιστρατευμένες μέλισσες μετρούν και την απόσταση, πιθανότατα με βάση την ενέργεια (θερμίδες), την οποία καταναλίσκουν περπατώντας πίσω από την χορεύτρια. Με άλλα λόγια κατά τη θεωρία αυτή, η συνοδός μέλισσα επάνω στην ‘πίστα’ διαβάζει με τυφλό σύστημα μια γλώσσα συμβολισμών και βγαίνοντας από την κυψέλη ψάχνει είτε «τριγύρω» από την κυψέλη (αυτό λέει ο συμβολισμός του κυκλικού χορού) είτε κατευθείαν «σε ορισμένη κατεύθυνση και απόσταση» από την κυψέλη (σύμφωνα πάλι με το συμβολισμό του μικτού χορού). Όταν η επιστρατευμένη μέλισσα φτάσει στο διαφημιζόμενο με τους χορούς σημείο βοηθιέται, να εντοπίσει τη συγκεκριμένη τροφή με την οσμή, η οποία της είναι ήδη γνωστή.
Κατά τη σχολή των Wenner και Wells (1990), δηλαδή σύμφωνα με την υπόθεση της αναζήτησης της τροφής αποκλειστικά με οσμές (“odor alone”), η πληροφορημένη συνοδός της χορεύτριας εγκαταλείπει την κυψέλη και αναζητεί αυτόνομα, την υποδειχθείσα με την οσμή πηγή στη γύρω περιοχή.
Πηγή: Διπλωματική εργασία ΣΟΦΙΑ ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗ
